Erzurum'da 'arkeopark' kuruluyor

Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Işıklı, "Özellikle tarım ve hayvancı toplulukların oluşturduğu, kendine has mimarisi, seramikleri, gelenekleri olan bir kültürel yapı. Biz arkeologlar bu yapıyı 'Karaz' kültürü olarak tanımlıyoruz" dedi. 

Atatürk Üniversitesi, Aziziye Belediyesi, Müze Müdürlüğü ve Çakıltaşı Prodüksiyon'un ortaklığında başlatılan proje kapsamında, Ömertepe Mahallesi'nde 5 'Karaz' evi inşa edildi. Bölgede daha önce yapılan kazılardan elde edilen verilere göre öğrenciler, çamur, taş ve ahşap kullanarak evleri inşa etti. Yine kazılardan elde edilen bilgiler ışığında o dönem insanlarının yaşadığı bütün koşullar evlere yerleştirilecek. Yaklaşık 7 bin yıl önce bu bölgede yaşayanların canlandırılacağı 'arkeopark' ile ilgili bu yılki çalışmalar ise tamamlanmaya çalışılıyor. 

Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Işıklı, "Arkeolojik kültürel miras içerisinde günümüzden yaklaşık 6 bin 500- 7 bin yıl önce bu bölgede yaşamış çok büyük bir kültürel birliktelik var. Özellikle tarım ve hayvancı toplulukların oluşturduğu, kendine has mimarisi, seramikleri, gelenekleri olan bir kültürel yapı. Biz arkeologlar bu yapıyı 'Karaz' kültürü olarak tanımlıyoruz. Çünkü ülkemizdeki Doğu Anadolu'da yapılan ilk kazılardan bir tanesi Erzurum ovasında ve Karaz köyünde 1942 yılında yapılıyor ve o dönemin bilim adamları buna 'Karaz' kültürü adı veriyorlar. 'Karaz' kültürü sadece Erzurum merkezli bir kültür değil. Çok büyük bir alana yayılıyor. Bir ucu Hazar Denizi, bir ucu Sivas topraklarında diğer ucu Akdeniz kıyılarına, bir ucu İran içlerine kadar uzanıyor. Böyle bir bölgede birikimleri biriktirim kuracağımız arkeopark için sentezledik" diye konuştu. 

'BİZ İLK TEMEL AŞAMASINDAYIZ'

Yaklaşık 7 bin yıl önce gelip, bu bölgeye yerleşenlerin köyler kurduğunu anlatan Prof. Dr. Işıklı, şunları söyledi:

"Bu köylerin nasıl olduğunu biz arkeologlar kazılarla biliyoruz. Bu kültürü insanlara en güzel şekilde nasıl yansıtabiliriz, diye düşündük. Canlandırma alanı oluşturmaya karar verdik. Bu yöntem arkeolojide son dönemde popüler bir yöntem. Erken dönem kazıları yapan biz hocalar bir cazibe merkezi, çekim merkezi yapmak için canlandırmalara gitmek zorundayız. Bu ülkemizde birçok yerde yapıldı. Doğu'da ilk kez burada gerçekleştiriyoruz. Biz burada arkeopark, açık hava müzesi gibi bir alan yaratmak peşindeyiz. Bu alan aslında uzun soluklu bir proje biz ilk temel aşamasındayız çevre düzelmemesi peyzaj çalışmaları ve ev içindeki dekorasyonlar bittiğinde kültür, sanat, eğitim aktiviteleri için çok önemli bir merkez olacak şehrimize gelen misafirleri ağırlamak ve burada Erzurum'un farklı yüzünü göstermek için çok iyi bir alan yakalayacağız. Eğitimciler burada Erzurum'un en erken dönemini öğrencilerine anlatabilecekler. Sanatçılar sergiler, çalıştaylar yapabilecek. Bizim tarihi filmler festivali gibi çok farklı projelerimiz var. Bunları hayata geçirebilirsek burası aslında Erzurum için çok farklı kültürel bir cazibe merkezi olacak."

YAŞAM KÜLTÜRLERİ CANLANDIRILACAK

Projenin ortaklarından Erzurum Müze Müdürü Hüsnü Genç ise "Bu bölge Erzurum tarihi açısından çok önemli bilgileri bünyesinden barındırmaktadır. Bu yörenin kendi insanları olan 'Karaz' medeniyetini yaşam kültürlerini canlandırmak istedik. Bu alanda özellikle Tunç Çağı'nda yaşamış olan Erzurum'un yerli halkının nasıl yaşadığını dışarıdan gelen ziyaretçilerimize canlı ve birebir olarak anlatma imkanımız olacak. Burada 'Karaz' evi, 'Karaz' mezarlığı yaparak projeyi başlattık. Seramik atölyesi planladık. Daha sonraki yıllarda Aziziye Belediyesi'nin destekleriyle bölgeyi arkeopark ve Erken Çağ Tunç Dönemi platosuna dönüştürmeyi planlıyoruz" dedi.