“Çocuklar?n yan?nda pandemi ile ilgili konu?urken dikkat edin”

Beykent Üniversitesi Psikoloji Bölümü Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Neslim Güvende?er Doksat, yüz yüze e?itimde çocuklarda olu?abilecek olumsuz dü?ünce ya da kayg?lara kar??, ebeveynlere önerilerde bulundu. Tüm dünyada oldu?u gibi ülkemizde de yüz yüze e?itime geçilmesiyle birlikte, çocuklarda baz? kayg? ve olumsuz dü?üncelerin geli?ebildi?ini belirten Doç. Dr. Doksat, "Bunun en önemli nedenleri aras?nda; ki?ilerde hastal???n seyrinin ve sonuçlar?n?n önceden kestirilemez olmas?, süreçle ilgili genel belirsizlik ve kulaktan kula?a yay?lan eksik veya hatal? söylemler yatmaktad?r. Unutulmamal?d?r ki, ‘korkutucu’ olan ve ‘bilinmeyen’ kar??s?nda pek çok ki?inin birçok fikri ve de?i?ik kaynaklardan edindikleri bilgileri vard?r. Bunun sebebi; bir kader ortakl???, çözüm bulma ve rahatlama aray???d?r. Ancak, her ?eye ra?men belirsizli?in halen devam ediyor olmas?, bu sohbetlerde sadece anl?k bir rahatlama sa?lamaktan öte gitmeyip, beraberinde kayg? ve olumsuz dü?ünceleri tetiklemektedir.'' dedi. 

KAYGI BOZUKLU?U VE OKUL FOB?S? 

Doksat, çocuklar?n da aile içi sohbetlerdeki bu döngünün en ortas?nda yer ald???n?n alt?n? çizerek, ''Dolay?s?yla; çocuklar pandemiyle ilgili olarak kayg? ve olumsuz dü?ünce geli?tirmeye aday ki?ilerdir. Kayg? düzeyinin artmas?yla birlikte çocukluk döneminde en s?k ortaya ç?kabilecek ruhsal hastal?klar; yayg?n kayg? bozuklu?u, ayr?lma kayg?s? bozuklu?u ve okul fobisi olarak s?n?fland?r?labilir.'' sözleriyle, olas? risklere dikkat çekti. 

Doç. Dr. Doksat, olas? kayg? bozukluklar? ya da fobilere ili?kin ?u bilgileri aktard?: 

''Yayg?n kayg? bozuklu?u ya?ayan bir çocuk, her an kötü bir haber alaca??na veya her an kötü bir ?ey olaca??na dair olumsuz bir beklenti içindedir. Ayr?lma kayg?s? bozuklu?u ya?ayan bir çocuk, ba?land??? ebeveyninden ayr? kald???nda ona ve/veya kendisine kötü bir ?ey olmas?ndan endi?e eder. Bu kayg? günler içinde ebeveynden ayr? kalmak hususunda belirgin bir kaç?nma davran??? göstermeye dönü?ebilir. Bu durumda, okul fobisi, yani okula gitmekten kaç?nma davran??? ortaya ç?kabilir.'' 

Söz konusu risk kar??s?nda ebeveynlere önemli görevler dü?tü?ünün alt?n? çizen Çocuk ve Ergen Psikiyatr? Doç. Dr. Neslim Güvende?er, çocuklardaki kayg? ve olumsuz dü?üncelerin geli?mesini azaltmak ad?na, ?u tavsiyelerde bulundu: 

-Maske-mesefe ve hijyen konusunun önemini çocuklar?na ö?rettikten sonra (çocuklar bu gibi konular? eri?kinlerden çok daha h?zl? ve sa?lam ö?renebilmektedir, çünkü kemikle?mi? al??kanl?klar? henüz oturmam??t?r), konuyla ilgili so?ukkanl? davranmalar?, ya?anabilecek olan olumsuz hayali senaryolar? çocuklar?n önünde dillendirmemeleri. 

-Yüz yüze e?itimin de?erini ve önemini, çocuklar?na olumlu ve motive bir ?ekilde anlatmalar? ve buna uygun ?ekilde davranmalar?. 

-Okumak konusunda genel olarak özendirici ve destekleyici geri bildirimlere a??rl?k vermeleri. 

-Sanal ortam?n yan? s?ra; ek sosyalle?me olanaklar?n?n, arkada?lar?n? yüz yüze görme f?rsat?n?n avantajlar?n? anlatmalar?. 

-Ebeveynlerin kendilerinde kayg? bozuklu?u varsa ve özellikle pandemi sürecinde bu tablo daha artt?ysa, mutlaka bu konuda bir psikiyatrdan profesyonel destek almalar?. 

-Ebeveynlerin gereken tedbiri almay? ö?rettikten sonra, kendi içlerindeki kayg? ve olumsuz dü?ünceleri çocuklar?na yans?tmamalar?. 

-Evde pandemi hakk?nda çocuklar?n yan?nda yürütülen uzun ve amac?n? a?an sohbetlere son vermeleri. 

-Aile içinde öncelikli olarak hayata dair k?sa vadeli planlara odaklan?lmas?, orta ve uzun vadeli planlar?n sadece ana taslak halinde konumland?r?l?p, ?u süreçte a??r? ?ekilde detayland?r?lmamas?. Zira; genel belirsizlik orta ve uzun vadeli planlar?n yap?lmas?n? örselemektedir ve bu durum kayg? düzeyini artt?rabilmektedir. 

-Sadece do?ru veri kanallar?ndan ve bilirki?ilerden gelen güncel ve do?ru bilgilere odaklan?lmas?, hatal? ve yanl?? bilgilendirmeden olabildi?ince kaç?n?lmas?. 

-Sosyal medya ve kitle ileti?im araçlar?ndaki bilgi kirlili?inden uzak durulmas?. 

-Aile birlikteli?i ve kaliteli aile içi payla??mlara a??rl?k verilip, aile içi gündeminin pandemiden uzak tutulmas?. 

-Di?er ailelerin pandemide çocuklar?n? korumakla ilgili ald?klar? kararlardan bire bir etkilenerek kitlesel bir etkile?ime girmek yerine, kendi hür iradeleriyle özgün kararlar?n? al?p bunu uygulamalar?. 

-Çocuklar?nda i?levselli?i bozacak düzeyde olan kayg?, huzursuzluk ve olumsuz dü?üncelerin varl??? durumunda, mutlaka bir çocuk ve ergen psikiyatr?ndan profesyonel yard?m almalar?.